Zastosowanie matematyki w naukach humanistycznych

   Procenty pojawiły się na lekcjach matematyki już w klasie 4 szkoły podstawowej i ciągnęły się przez edukację każdej osoby aż do samej matury, a później do starości. Wydawałoby się, że procenty są bardzo prostym działem i tematem. Jednak na samej maturze również potrafią sprawić znaczący problem do rozwiązania. Dzisiaj natomiast nie o tym, lecz o zastosowaniu wspomnianych już procentów w praktyce, zwłaszcza zajmiemy się wykazaniem ich w naukach humanistycznych...

   Jeżeli spojrzymy na przedmioty bardzo związane z humanistyką, czyli historię, Wos oraz język polski, to zauważymy na wielu krokach procenty w praktycznych użyciu. Są one używane m.in. do przedstawienia danych jakiegoś zjawiska albo sytuacji na kuli ziemskiej. Za ich pomocą można również odczytać przewagę wojsk, kiedy mamy do czynienia z wojną, albo nawet udział procentowy ludności w wyborach. W języku polskim procenty mogą pozwalać odczytywać opinię publiczną i na jej podstawie formułować treściwe wnioski, które będą pełnić funkcje informatywną dla danej społeczności ludzi. Procenty po prostu były, są i bedą nam towarzyszyć przez całe życie. Dlatego umiejętność ich opanowania oraz zastosowania jest niezwykle ważna dla współczesnego człowieka.

   No właśnie. Uzasadnij, że matematyka ma zastosowania w naukach humanistycznych... Niedawno postawiłem sobie to pytanie. Nie wiedziałem co mam odpowiedzieć... Matematyka? W naukach humanistycznych? Nie ma szans. Teraz po wymienieniu kilku solidnych przykładów, znalazłem kolejny równie mocny. Uzasadnij, że... W skrócie umiejętność argumentacji oraz stawiania tezy! 

   W języku polskim mamy do czynienia z różnego typu zadaniami. Duża część zadań pojawia się m.in. na maturze podstawowej i rozszerzonej z tego przedmiotu. Końcowe zadanie polega na napisanie tekstu literackiego. Najczęśćiej jest to rozprawka. O co chodzi w rozprawce? Musimy wysunąć odpowiednią tezę względem polecenia oraz ułożyć i rozwinąć odpowiednio kilka argumentów. W matematyce także podczas egzaminu dojrzałości pojawiają się zadania rozpoczynające się słowami: "Uzasadnij, że..." Tutaj sprawa wygląda bardzo podobnie, jednak trochę inaczej. Tezę mamy już sformułowaną w treści zadania, a swoimi obliczeniami musimy udowodnić, że jest ona słuszna. Za pomocą odpowiednich argumentów (obliczeń często bardzo złożonych) uznajemy prawdziwość przytoczonej tezy. 

   Jak łatwo można dostrzec podobieństwo między tymi typami zadań było, jest i cały czas będzie. To jest niesamowite jak nasz język dużą ilość rzeczy zaczerpnął z dziedziny matematyki... A to jeszcze nie koniec przykładów "zapożyczeń" od królowej nauk. Wyczekujcie kolejnych wpisów!

   Z jednej strony oczywisty przykład, jednak z drugiej zupełnie odległy w myślach ludzkich. O cyfrach rzymskich i arabskich uczyliśmy się już w klasie 4 szkoły podstawowej, a nawet prędzej poznając cyfry oraz liczby na początku naszej edukacji. Jest to coś nieprzemijającego. To po prostu starzeje się razem z człowiekiem i jest obecne przez calutkie jego życie. A w naukach humanistycznych? Daty, których uczymy się na histrorii są to po prostu liczby. Kolejnym przykładem z tej dziedziny są wieki, które zapisujemy cyframi rzymskimi, następnie: wiek różnych postaci historycznych, numeracja bitew czy wojen, przydomków królów oraz księżąt, np. Bolesław I Chrobry, itd. 

   W naszym ojczystym języku polskim równieź używamy cyfr rzymskich oraz arabskich. Występują one najczęściej, gdy piszemy jakieś utwory literackie, czy to opowiadania, powieści, komiksy, tragedie, komedie czy nawet maturalną rozprawkę. Bez liczb w jakimkolwiek języku, on po prostu nie może zaistnieć i się nieustannie rozwijać. Tak jak człowiek nie potrafi funkcjonować bez rąk oraz nóg, tak też świat nie będzie dobrze się rozwijał bez cyfr i liczb. Oczywisty przykład zastosowania matematyki, a jednak tak odległy w myślach... Jednak to nie koniec! Kilka przykładów zastosowań jeszcze Wam przedstawię!

     Gdyby ktoś miał wątpliwości do cyfr i liczb to wstawiam filmik:

   Kolejnym przykładem użycia matematyki w naukach humanistycznych są wykresy... Prawie w każdej dziedzinie/nauce występują wykresy. Są na nich przedstawione różnorodne dane. Mają one postać kołową, słupkową, itd. Nie raz również wartości są tam podawane w procentach, co stało się już praktycznie nieodłączną częścią tego typu metod statystycznych. Odczytywanie informacji z wykresów jest umiejętnością, która pojawiła się już na początku naszej edukacji. Ten temat był często ulubionym, bo był po prostu najłatwiejszy. Jednak czy spodziewaliście się, że te wykresy zostaną z nami do końca życia? Wszędzie są one po prostu obecne. Nawet w tak różnych dziedzinach jak sport, telewizja, media czy ekonomia znajdziemy wykresy odpowiednio do danych zjawisk, procesów albo aktualnych informacji rynkowych czy światowych. 

   Czyli mamy już jako zastosowania - rachunek prawdopodobieństwa oraz wykresy. Jednak przykładów na pewno znajdę jeszcze trochę... A czy ty masz jakiś pomysł? Dostrzegasz gdzieś jeszcze matematykę? A może uważasz, że jej w ogóle nie ma? Mam nadzieję, że kolejne przykłady będą równie konstruktywne jak te już wspomniane.

   Jest to pierwszy wpis o konkretnych zastosowaniach matematyki. To w końcu, gdzie możemy znaleźć królową nauk? W przeróżnych naukach, np. wiedzy o społeczeństwie, jest obecny rachunek prawdopodobieństwa. W przeróżnych ankietach albo sporządzanych wykresach, wylicza się prawdopodobieństwo danego zjawiska społecznego. Dla przykładu, analizując wykres poparcia dla danego prezydenta w jakimś mieście, możemy wyliczyć możliwą ilość głosów na terenie całego państwa, województwa, powiatu albo gminy (zależnie od potrzeby). Oczywiście, nie tylko liczymy prawdopodobieństwo wyboru danego kandydata. Możemy również obliczyć jak często będzie występować danego zjawisko społeczne, np.imigracja, na podstawie miesięcznego odpływu liczby ludności. 

   Jak można zauważyć takich przykładów jest o wiele więcej w naukach humanistycznych. Chciałem uświadomić was, że prosta czynność czytana przez nas w artykułach, czyli prawdopodobieństwo jakiegoś zjawiska/wyboru, pochodzi właśnie z języka matematyki. Wkrótce dowiemy się kolejnych przykładów na obecność królowej nauk w otaczającym nas świecie. 

   Filmik wprowadzający, czym tak właściwie jest prawdopodobieństwo: